برخی از مشهورترین بازیکنان کشور از اعتراضات خیابانی که مرگ یک زن جوان شروع شد، حمایت کرده‌اند. اما روز پنجشنبه، یک گروه فعال ورزشی درخواست جدیدی داشت: از فیفا خواست ایران را از حضور در جام جهانی محروم کند.
سرکوب‌گران پس از سخنان یکی از محبوب‌ترین بازیکنان تاریخ فوتبال ایران، علیه دولت به منزل او یورش بردند. حداقل دو بازیکن سرشناس دیگر نیز به دلیل حمایت از تظاهراتی که از زمان مرگ مهسا امینی، یک زن جوان در 16 سپتامبر ایران را به آشوب کشیده است، دستگیر و بازداشت شده‌اند.
همچنین شش هفته قبل از شروع جام جهانی قطر، به ستاره تیم ملی ایران هشدار داده شده که که حتی اظهار نظر او و هم‌تیمی‌هایش در مورد اعتراضات ممکن است به قیمت جایگاه آنها در تیم تمام شود. بازیکنان ایران که قادر به صحبت علنی نبودند، خود را برای آخرین بازی خود در این هفته در اتریش آماده کردند؛ آنها با پوشاندن پیراهن‌های خود با لباس مشکی در حین پخش سرود ملی، اعتراضی خاموش در اتریش داشتند.
اکنون، گروهی که مدت‌ها برای کسب اجازه ورود زنان و دختران به ورزشگاه‌ها برای تماشای فوتبال در ایران فعالیت می‌کنند، از نهاد جهانی حاکم بر بازی‌های فوتبال، فیفا، خواسته‌اند تا مداخله کند. این گروه روز پنجشنبه در نامه‌ای به رئیس فدراسیون فوتبال از فیفا خواست تیم ایران را به دلیل «نقض آشکار» قوانین فوتبال در مورد دخالت‌های دولتی از جام جهانی بیرون کند.
اقدامات گروه Open Stadiums در رابطه با اعتراضات مردم ایران
گروه فعال «Open Stadiums» در نامه‌ای به جیانی اینفانتینو، رئیس فیفا نوشت: فدراسیون فوتبال ایران سفیر مهم جمهوری اسلامی است و در راستای رژیم سرکوبگر عمل می‌کند. پس جای تعجب نیست که آنها فوتبالیست‌ها را از ابراز همبستگی با درخواست آزادی شهروندان ایرانی و قربانیان سرکوب وحشیانه همان مقامات منع کرده‌اند.
در این نامه از فیفا خواسته شده «فورا ایران را از جام جهانی 2022 قطر اخراج کند».
فیفا روز پنجشنبه از اظهار نظر در مورد این نامه خودداری کرد.
درخواست اخراج ایران بیشتر از آنچه انتظار می‌رفت، امیدوارانه بود: فیفا بعید است که این تیم را از تورنمنتی که در آن واجد شرایط شده است، به خصوص در زمانی نزدیک به مسابقات حذف کند. همچنین هیچ تلاشی برای تحت فشار قرار دادن ایران با چیزی بیش از بیانیه علنی نشان نداده است. اکثریت هواداران ایرانی نیز با محرومیت تیم از جام جهانی مخالف هستند. بسیاری از آنها به تیم فوتبال کشور خود که به تیم ملی معروف است احترام می‌گذارند و آن را نماینده مردم می‌دانند، تا نماینده دولت.
اما هدایت فوتبال ممکن است با فشار قابل توجهی از تأثیر اعتراضات در سراسر ایران پس از مرگ مهسا امینی، زنی 22 ساله که توسط پلیس امنیت اخلاقی کشور دستگیر شده بود، مواجه شود. مانند هرگونه تلاش دولت برای ساکت کردن بازیکنان تیم ملی؛ و عواقبی علیه بازیکنان فعلی و سابق که علناً از اعتراضات حمایت کرده بودند.
موضع فیفا نسبت به نامه Open Stadiums چه بوده است؟
اینفانتینو در سال 2018 برای تماشای فینال لیگ قهرمانان آسیا به تهران سفر کرد؛ بازی‌ای که برای آن گروه کوچکی از زنان اجازه ورود به ورزشگاه آزادی این شهر را داشتند. در ماه‌های بعد، او مدعی شد که فیفا «تماس‌های مکرر» با مقامات ایرانی برای رسیدگی به وضعیت غیرقابل قبول زنانی که اجازه ورود به ورزشگاه‌ها را ندارند، داشته است.
اینفانتینو در سال 2019، پس از اینکه یکی از هواداران در خارج از دادگاه خودسوزی کرده بود، جایی که به دلیل شرکت در یک بازی به زندان محکوم شده بود، گفت: موضع ما محکم و روشن است. زنان در ایران باید اجازه ورود به استادیوم‌های فوتبال را داشته باشند. او این موضع را در سال گذشته، پس از نشستی در دوحه که در آن از عملکرد رئیس فدراسیون ایران تمجید می‌شد، تکرار کرد.
Open Stadiums روز پنجشنبه اعلام کرد که به این نتیجه رسیده است که “اینها همه حرف‌ها و وعده‌های توخالی بوده‌اند.” به عنوان مثال، در ماه مارس، زنانی که بلیت یک مسابقه در شمال شرق مشهد را در دست داشتند، هنگامی که قصد ورود به استادیوم را داشتند، از ورود منع شدند. برخی از آنها نیز توسط ماموران امنیتی با اسپری فلفل مورد حمله قرار گرفتند.
Open Stadiums در نامه به اینفانتینو نوشت: «هیچ چیز تغییر نکرده است». زنان ایرانی از این بازی‌های جذاب محروم می‌مانند و وقتی می‌خواهند وارد استادیوم شوند، به‌طور سیستماتیک سرکوب می‌شوند.» این گروه اینفانتینو و فیفا را متهم کرد که با «حمایت و تأیید» خود اجازه داده‌اند «نقض فاحش حقوق بشر» اتفاق بیفتد.
بازیکنان مشهور ایرانی و موضع‌گیری آنها
چند تن از مشهورترین بازیکنان کشور، از جمله علی دایی – که سال‌ها بهترین گلزن تاریخ فوتبال بین‌المللی بود – هم به خاطر مرگ مهسا امینی و هم به دلیل سرکوب اعتراض‌ها از دولت انتقاد کرده‌اند. علی دایی در اینستاگرام نوشت: به جای استفاده از سرکوب، خشونت و دستگیری، مشکلات مردم ایران را حل کنید.
یکی از برجسته‌ترین صداهای فوتبالی که موضع خود را علنا بیان می‌کند، علی کریمی است. بازیکنی که زمانی در بایرن مونیخ مشغول بود و بدون شک موفق‌ترین بازیکن ایرانی تمام دوران بوده است. کریمی که اکنون 43 سال دارد، روزهاست که از فیدهای رسانه‌های اجتماعی خود – از جمله پیج اینستاگرامش که تقریبا 13 میلیون دنبال کننده دارد – برای انتقاد از دولت استفاده کرده است. همجنین فیلم اعتراضات و واکنش خشونت آمیز پلیس را به اشتراک می‌گذارد؛ و حتی به دنبال‌کنندگان خود در مورد نحوه دور زدن محدودیت‌های دسترسی به اینترنت در ایران راهکارهایی را نیز ارائه می‌کند.
مقامات دولتی و یارانشان خواستار دستگیری علی کریمی شده‌اند و گزارش شده است که تلویزیون دولتی دستور دارد نام او و همبازی سابقش، علی دایی را ذکر نکند.
همچنین، دوشنبه شب منزل کریمی در حومه لواسان تهران با قرار دادن بلوک سیمانی بزرگی در ورودی آن، توسط مقامات تصرف شد. همچنین گزارش شده است که سایر املاک او در ایران نیز به همین وضعیت دچار شده‌اند. در پاسخ به این اقدامات، بیش از یک میلیون ایرانی نام خود را به طوماری که در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود اضافه کردند که در آن نوشته شده بود: «من در کنار علی کریمی هستم».
کریمی که اکنون گمان می‌رود در امارات متحده عربی اقامت دارد، در اینستاگرام خود پاسخ داد که خانه بدون خاک، ارزشی ندارد.
محدودیت‌های تیم ملی برای بازیکنان خود که ممکن است در بازی‌های جام جهانی گریبان گیر آنها شود
جانشینان او در تیم ملی می‌گویند که نتوانسته‌اند تا این حد صریح باشند. سردار آزمون، مهاجم تیم آلمانی بایرلورکوزن، در یک پست اینستاگرامی اعلام کرد که “قوانین تیم ملی” مانع از بیان نظرات بازیکنان در مورد اعتراض می‌شود، با این حال اعلام کرد که او با کمال میل جایگاه خود را در جام جهانی فدای “یک” تار موی زنان ایرانی می‌کند.
تعداد دیگری از بازیکنان نیز پیام‌های مشابهی ارسال کردند. با این وجود چند ساعت بعد همه آنها حذف شده بودند. برخی از بازیکنان پروفایل حساب‌های شبکه‌های اجتماعی خود را «سیاه» کردند، در حالی که آزمون – که به عنوان مسی ایرانی شناخته می‌شود و به طور گسترده بهترین بازیکن کشورش محسوب می‌شود – برای چند روز تمام تصاویر را از فید اینستاگرام خود حذف کرد. هنگامی که تصاویر در روز چهارشنبه دوباره ظاهر شد، این حساب پیامی با دقت در حمایت از زنان ایران داشت.
مشکلات در تیم ملی – که دو هفته گذشته را در اتریش در یک اردوی آماده سازی قبل از جام جهانی گذرانده است – قبل از بازی با سنگال در روز سه‌شنبه مشخص شد. به درخواست مقامات ایرانی، هیچ هواداری اجازه ورود به ورزشگاه را پیدا نکرد، هرچند گروهی از معترضان بیرون ورزشگاه تجمع کرده بودند. در حالی که سرود ایران پخش می‌شد و فریادهای معترضان در هوا پخش می‌شد، بازیکنان بی‌تفاوت بودند و پیراهن‌هایشان زیر ژاکت‌های مشکی ضخیم پنهان بود.
واکنش مقامات دولتی
خبرگزاری ایسنا با انتساب این اظهارات به استاندار تهران، محسن منصوری، گزارش داد که مقامات کشور اصرار دارند که «در برابر سلبریتی‌هایی که به آتش آشوب‌ها دامن می‌زنند، اقدام کنند».
روز پنجشنبه آنها تهدیدهای خود را عملی کردند. خبرگزاری‌های دولتی تایید کردند که حسین ماهینی، مدافعی که در جام جهانی 2014 در ترکیب تیم ملی ایران حضور داشت و اخیراً در تیم دسته دومی سایپا در تهران بازی می‌کرد، به دلیل «حمایت و تشویق به اغتشاشات» در صفحات رسانه‌های اجتماعی بازداشت شده است.”
حدود 24 ساعت بعد، آزمون به اینستاگرام بازگشت. او در یک پست جدید که هم چالشی ظریف برای محدودیت‌های تیم ملی بود و هم نشانی از همبستگی او بود، تصویری از ماهینی با یک قلب آبی بزرگ منتشر کرد.
