در حالی که تنها 100 روز تا آغاز جام جهانی در قطر باقی مانده است، به زودی همه چشم‌ها به فوتبال خیره خواهند شد؛ با این حال همان‌طور که پاسکال یوخم از دویچه وله بیان کرده است، حس انتظاری که معمولاً قبل از جام جهانی وجود دارد به شکلی انکار نشدنی غایب است.
یک چیز مسلم است: استادیوم‌های جدید درخشان و پر زرق و برق خواهند بود و خط افق در دوحه با رنگی روشن خواهد درخشید. فیفا نمایشی که در پی آن است را به صحنه خواهد آورد و قطر نیز در این صحنه بزرگ جهانی توجهی که خواهان آن است را به دست خواهد آورد. تیم میزبان اکنون حتی این شانس را دارد که بازی افتتاحیه را یک روز زودتر از زمان برنامه‌ریزی اولیه یعنی در 20 نوامبر برگزار کند.
بدون شک میلیون‌ها نفر در سراسر جهان برای دیدار قطر و اکوادور آماده خواهند شد. به هر حال، این جام جهانی بزرگ‌ترین نمایش روی زمین است. فیفا تنها 3 ماه و نیم پیش از شروع مسابقات برنامه جام جهانی را تغییر داد تا قطر را راضی کند. همه نشانه‌ها اشاره به اوج گیری شادی و سرخوشی در این رویداد مهم را دارند.
اما یک دقیقه صبر کنید! آیا واقعاً طرفداران فوتبال منتظر این جام جهانی هستند؟ آیا نوجوانان به امید تکمیل آلبوم کلکسیون خود در زمان آغاز نمایش در ماه سپتامبر، برچسب‌های برند پانینی را خریداری می‌کنند؟ این همان کاری است که من قبل از هر جام جهانی وقتی پسر کوچکی بودم انجام می‌دادم؛ با این وجود این بار دیگر خبری از آن هیجان نیست.
شک و انتقاد غالب بر فضا
ما در دنیای غرب دیدگاه تا حدی احساساتی خودمان را نسبت به فوتبال داریم. نمایش عمومی بازی‌ها پیش از کریسمس چیزی است که بسیاری از طرفداران فوتبال در اروپا شکایتی از آن ندارند. با این حال بحث خسته کننده اروپامحور در مورد “جام جهانی زمستانی” نکته مهمی را نادیده گرفته است. در مناطق دیگر، دیدگاهها نسبت به این جام جهانی مثبت‌تر است. هر چه باشد، این اولین باری است که این مسابقات به میزبانی کشوری در جهان عرب و با جمعیت اکثریت مسلمان برگزار می‌شود.
در کشورهای عربی مانند مراکش، تونس یا مصر، که فوتبال دارای تاریخی طولانی و طرفداران پرشور است، جام جهانی احتمالاً از نظر مالی مقرون به صرفه نخواهد بود. بنابراین منطقی است که وظیفه میزبانی آن به عهده منطقه ثروتمند خلیج فارس باشد.
با تمامی اینها، این نمایش همچنان با شک و تردید همراه است. این نه تنها به دلیل فساد پیرامون اعطای حق میزبانی، بلکه به دلیل استراتژی سرپوش‌گذاری بر خطاهای یک حکومت با کمک ورزش و وضعیت اسفناک کارگران مهاجر در قطر است. به گفته سازمان عفو بین‌الملل، علیرغم پیشرفت‌هایی که در طول سال‌ها انجام شده، وضعیت این افراد همچنان مناسب نیست. کاستی‌ها در زمینه نحوه برگزاری جام جهانی به طور فزاینده‌ای بر همگان آشکار شده است.
کم بودن تعداد هتل‌ها برای میزبانی از طرفداران
بسیاری از هواداران در حالی که بلیط خریده‌اند هنوز نمی‌دانند کجا ساکن خواهند شد. طبق اعلام کمیته سازماندهی جام جهانی، 100000 اتاق شامل هتل‌ها و حتی گزینه‌‌های خلاقانه‌تر مانند چادر و کشتی‌های تفریحی نیز در دسترس خواهند بود.
در مرحله گروهی که هر 32 تیم بازی خواهند داشت، تعداد بازدیدکنندگان سه برابر تخت‌های موجود پیش بینی شده است. در حال حاضر زمزمه‌هایی از “جابجایی هوایی” شنیده می‌شود. هواداران باید صبح روزهای بازی از کشورهای اطراف خلیج فارس به محل میزبانی پرواز کنند و بعدازظهر دوباره از شهر به محل سکنت خود بروند. با برنامه ریزی 160 پرواز در روز، تعداد پروازها از آن‌چه پیش بینی می‌شد به 3520 پرواز افزایش خواهد یافت.
چه اتفاقی برای این وعده افتاد که این مسابقات به لحاظ حمل و نقل هوایی خنثی خواهد بود و به ندرت نیاز به سفر درطول مسابقات وجود خواهد داشت؟ موضوع “سبزشویی (صدمه به محیط زیست به عنوان حمایت از آن)” نیز به خصوص به دلیل بحران انرژی در اروپا ناشی از جنگ در اوکراین همچنان بر همه چیز سایه خواهد افکند. یک واقعیت جالب: مصرف انرژی در یک استادیوم فوتبال کاملاً مجهز به تهویه هوا تقریباً به اندازه یک شهر کوچک (5000-10000 نفری) در همان دوره زمانی است.
پرداخت غرامت به خانواده‌های کارگران خارجی چه خواهد شد؟ ترس‌های جامعه LGBT+ چطور؟ دیده بان حقوق بشر اخیرا در گفتگو با دویچه وله تاکید کرد که فیفا باید با شدت بیشتری از اصلاحات در کشور میزبان حمایت می‌کرد. این در حالی است که همجنس گرایی در قطر همچنان ممنوع است.
تحریم دیگر جزو گزینه‌ها نیست
زمانی که فیفا تصاویر پر زرق و برق بازی‌ها را در سراسر جهان پخش کند، همه این صداهای انتقادگر به آرامی خاموش خواهند شد. به علاوه برای تحریم مسابقات به صورت جمعی توافقی وجود ندارد. هواداران در اروپا در این موارد دست به ابتکارات مختلفی زده‌اند اما مسئولان تیم‌های ملی یک‌صدا هستند: به قطر بروید، مسابقات را تا آخر بازی کنید و خودتان را در ارتباط دوطرفه با میزبان و فرهنگ آن نگه دارید.
سازمان‌های اروپایی قصد دارند تظاهرات اعتراضی علیه وضعیت حقوق بشر در قطر را سازماندهی کنند. با این حال آن‌ها برای دیده شدن در برابر این منظره پر زرق و برق چه شانسی خواهند داشت؟ با تمامی اینها، حتی اگر در این مرحله اشتیاق چندانی هم وجود نداشته باشد، مطمئناً این جام جهانی ارزش توجه و نگاه دقیق طرفدارانش را خواهد داشت.
