تلاشهای قطر برای میزبانی جام جهانی فوتبال با ساخت اولین فضای کربن خنثی (Carbon neutrality) توسط طرفداران وضعیت آب و هوا و محیط زیست به شدت مورد انتقاد قرار گرفته است. منور از کربن خنثی دستیابی به میزان انتشار صفر خالص از دیاکسید کربن است.
دولت عربی خلیج مدعی است که انتشار گازهای گلخانهای ناشی از مواردی که منجر به گرم شدن کره زمین خواهند شد را خنثی یا حذف خواهد کرد.
با این حال در گزارشی که امروز توسط کربن مارکت واچ (Carbon Market Watch) منتشر شد، گفته شده است که سازماندهندگان برای رسیدن به کربن خنثی انتشار برخی دیگر از گازهای گلخانهای را در محاسبات خود فراموش کرده و تنها بر جداسازی کربن ضعیف بسنده کردهاند.
سازماندهندگان مسابقات قطر در بیانیهای این نتیجهگیری را رد کرده و ادعا کردند که انتشار گازهای گلخانهای پس از پایان مسابقات با استفاده از کارآمدترین روشها محاسبه خواهد شد تا اطمینان حاصل شود که روند، مثمر ثمر بوده است.
قطر در چه زمانی پیشنهاد میزبانی جام جهانی را داد؟
قطر، بزرگترین تولیدکننده گاز طبیعی در جهان، بیش از 11 سال پیش، میزبانی از یک تورنمنت خنثی از کربن را متعهد شد.
به گفته فانگی یو (Fengqi You)، مهندس سیستمهای انرژی در دانشگاه کرنل ایالات متحده: “آیا آنها واقعا در این مرحله میتوانند ادعا کنند که این یک رویداد خنثی از کربن است؟ هنوز برای این ادعا خیلی زود است. این روند به عوامل مختلفی از جمله تعداد افراد شرکت کننده بستگی دارد.”
آیا مسابقات واقعاً میتوانند کربن خنثی باشند؟
کربن مارکت واچ از رویکرد قطر برای حذف میزان انتشار آلایندههای ناشی از ساخت استادیوم در روند تاسیسات، به جای حساب کردن میزان تمامی آن در جام جهانی انتقاد کرده است. به گفته یو این یک رویه رایج است.
به گفته این مهندس انرژی رسیدن این رویداد به روندی با کربن خنثی بدون داشتن پیامد غیرممکن است. او گفت سوال این است که پس از پایان رویداد و محاسبه تمامی گازهای گلخانهای، قطر حاضر است چقدر پول برای جبران خرج کند؛ روند جبرانی که عموماً توسط فعالیتهای کربن منفی مانند کاشت درخت پشتیبانی میشود.
قطر در حال ساخت یک مزرعه تولید چمن آماده در صحرا، در مقیاس بزرگ و با منابع آبی ناچیز است.
سخنگوی سازماندهندگان مسابقات در بیانیهای گفت: “تصمیم برای جبران انتشار گازهای گلخانهای باید به جای انتقاد، به رسمیت شناخته شود.”
برگزارکنندگان قطر فعایتهای مربوط به محدود کردن کربن را در این مسابقات برجسته کردهاند؛ از جمله اینها میتوان به مواردی چون تهویه هوای استادیوم با انرژی خورشیدی، ساخت استادیوم تجدید پذیر از کانتینرهای حمل و نقل و این واقعیت که هواداران نیازی به پرواز از یک مسابقه به مسابقه دیگر در قطر کوچک ندارند، اشاره کرد.
با این حال، گزارش کربن مارکت واچ چندین گزینه را مورد تردید قرار داده است؛ گزینههایی مانند مزرعه تولید چمن در مقیاس بزرگ که در صحرای قطر و با منابع آبی ناچیز برای تولید چمن آماده برای ورزشگاه ساخته شده است.