گفته می‌شود که نشانه یک داور خوب این است که شما متوجه حضور وی نشوید. با این حال، نزدیک شدن به جام جهانی قطر برای مسئولان و داوران از چند جهت قابل توجه بوده است. داستانی که بیشترین خبرها را به خود اختصاص داده است این واقعیت است که بلاخره پس از 92 سال، برای اولین بار سه زن داوری مسابقات جام جهانی را بر عهده خواهند داشت.
استفانی فراپارت (Stephanie Frappart)
ملیت: فرانسوی
سن در جام جهانی: 39
2014 – اولین زن داور در لیگ 2
2015 – قضاوت در جام جهانی فوتبال زنان
2019 – داور فینال سوپر جام یوفا بین چلسی و لیورپول
2019 – داور فینال جام جهانی فوتبال زنان بین ایالات متحده آمریکا و هلند
2020 – قضاوت دیدار یوونتوس و دیناموکیف در لیگ قهرمانان اروپا
یوشیمی یاماشیتا (Yoshimi Yamashita)
ملیت: ژاپنی
سن در جام جهانی: 36
2019 – قضاوت با تیمی متشکل از زنان در مسابقه مردان قاره آسیا (کاپ AFC)
2019 – قضاوت در جام جهانی فوتبال زنان
2021 – اولین زن منتخب برای قضاوت بازی در لیگ ژاپن
2021 – داور بازی‌های المپیک
2022 – اولین زن منتخب برای قضاوت در یک بازی از لیگ قهرمانان آسیا
سلیما موکانسانگا (Salima Mukansanga)
ملیت: رواندا
سن در جام جهانی: 34
2016 – داوری در جام ملت‌های زنان آفریقا
2017 – قضاوت در مسابقه‌ای در بالاترین ارتفاع جهان در کوه کلیمانجارو
2021 – داوری بازی‌های المپیک
2022 – اولین زن منتخب برای قضاوت در مسابقات جام ملت‌های آفریقای مردان
سلیما موکانسانگا چه ویژگی‌هایی را به بازی خواهد افزود؟ به گفته روزنامه نگار ورزشی غنا، آیشاتو زکریا علی، شیوه داوری موکانسانگا سخت اما منصفانه است.
“مردم تصور می‌کنند که چون او یک زن است قرار است نرم و منعطف باشد. آن‌ها انتظار دارند که او ملایم‌تر از مردان رفتار کند. سلیما یک داور برتر است. او بسیار با اعتماد به نفس است. در حال حاضر فشار زیادی بر روی داوران زن وجود دارد، اما او هرگز من را ناامید نکرده است. از نظر من او یک داور عالی است.”
آیشاتو زکریا علی همچنین معتقد است که سلیما موکانسانگا به عنوان عنصری الهام‌بخش برای تماشاگران در ورزشگاه‌ها و فراتر از آن عمل خواهد کرد. “من معتقدم که زنان به اندازه مردان داور خوبی هستند. من به واقع دوست ندارم از آن‌ها با عبارت داور زن یاد کنم، زیرا تمامی آن‌ها همان تجربیات و دوره‌هایی را از سرگذرانده‌اند که مردان انجام داده‌اند. دنیا اکنون در حال بازتر شدن است. ذهن افراد وسعت پیدا کرده است. زنان واقعاً می‌توانند کارهایی را انجام دهند که برخی افراد گمان می‌کنند تنها مختص به مردان است.”
ظهور فناوری در رقابت‌ها
علاوه بر استقبال از مسئولین زن، نوآوری‌های زیادی در قطر در زمینه فناوری نیز وجود خواهد داشت. VAR (دستیار داور ویدیویی) برای اولین بار در جام جهانی روسیه در سال 2018 استفاده شد. چهار سال بعد با ارتقا و استفاده از نسخه‌های بی‌شماری از آن، پر واضح است که VAR در این عرصه جایگاه خود را حفظ کرده است. بهبود در راه است. تیمی متشکل از 24 نفر از مسئولان مسابقات ویدیویی (VMOs) در قطر فعالیت خواهند کرد. این افراد به مقامات حاضر در زمین بازی در مورد حوادث واقع شده در طول مسابقه کمک خواهند کرد. بیشتر مسئولین در حوزه بررسی ویدئویی از آسیا، آفریقا، آمریکای مرکزی و شمالی آمده‌اند؛ این مساله‌ای قابل توجه پس از حضور تقریباً انحصاری اروپا و آمریکای جنوبی در سال 2018 در این روند بوده است.
فناوری آفساید نیمه خودکار نیز در جام جهانی مورد استفاده قرار خواهد گرفت. این بدین معنیست که آفسایدهای فشرده و پیچیده دیگر تنها بر اساس تصمیم‌های ناگهانی کمک داور نخواهند بود.
به نقل از جنیفر آنیستون، نکته علم در همین است. فناوری جدیدی متشکل از 12 دوربین ردیاب اختصاصی که در زیر سقف استادیوم نصب شده‌اند برای ردیابی توپ استفاده می‌شوند. همچنین از 29 نقطه داده برای هر بازیکن، و به میزان 50 بار در ثانیه، برای محاسبه موقعیت دقیق آن‌ها در زمین استفاده خواهد شد. یک حسگر نیز در داخل توپ قرار داده می‌شود که داده‌ها را با سرعت 500 بار در ثانیه به اتاق مرکزی دریافت ویدئو ارسال می‌کند.
کیت هکت داور فیفا با بیش از دو دهه فعالیت در این حرفه دشوار معتقد است که افزایش استفاده از فناوری هم به نفع مسئولان و هم به نفع طرفداران خواهد بود. به گفته او: “من از هر حرکت و معرفی فناوری برای بهبود دقت در تصمیم گیری استقبال می‌کنم. به گمان من این که این دستگاه را نیمه خودکار می‌نامند درست است، زیرا به طور عمده با قانون آفساید دست و پنجه نرم می‌کند و در عین حال افرادی برای هدایت آن به کار گرفته می‌شوند. اتفاقی که در جام جهانی رخ خواهد داد این است که تمامی این گزینه‌ها دور هم جمع می‌شوند. متخصصان به نحوی بسیار دقیق کاربری و تفسیر موارد را آموزش خواهند دید. در نتیجه، من فکر می‌کنم که ما این گزینه را در بهترین حالتش نظاره خواهیم کرد.”
تاریخ سازی بیشتر برای قطر
برای قطر، تاریخ سازی ادامه دارد. جدا از میزبانی این رویداد برای اولین بار، این کشور اولین داور خود در تاریخ مسابقات را نیز خواهد داشت. عبدالرحمن الجاسم یکی از 36 داوری خواهد بود که در یکی از بزرگ‌ترین رقابت‌های ورزشی سال شرکت خواهد کرد.
به گفته مت مونگان، سردبیر فوتبال خاورمیانه: “الجاسم ممکن است در اواسط سی سالگی از لحاظ سنی فرد جوانی به نظر برسد، اما در حال حاضر چیزی نزدیک به یک دهه است که داور فیفاست.”
“این دوران به مانند یک سفر واقعی برای وی است. این تنها به دلیل این نیست که فردی از قطر در جام جهانی قطر است؛ او فینال لیگ قهرمانان آسیا را نیز قضاوت کرده است. الجاسم در جام جهانی 2018 مسئول VAR بود. وی فینال جام باشگاه‌های جهان (در سال 2019) را نیز قضاوت کرده است. چنین روندی برای او تازگی ندارد. این نشان دهنده آن است که این منطقه از جهان به درستی در حال توسعه است. دیدن بازیکنان قطری در کنار داوران قطری امری جالب است. من مطمئن هستم که همه آن‌ها به خوبی خود را به نمایش خواهند گذاشت.”
برخی از مشهورترین لحظات جام جهانی مربوط به تصمیمات داوری است. از کارت قرمز زین الدین زیدان در فینال جام جهانی 2006 گرفته تا گل زدن دیگو مارادونا با دست در سال 1986 و دادن سه کارت زرد در سال 2006 توسط گراهام پول به یوسیپ سیمونیچ کروات بدون دادن کارت قرمز!
اتفاقات به یاد ماندنی دوباره رقم خواهند خورد، اما با کمک فناوری و رویکرد حرفه‌ای بیش از پیش مسئولان. امید بر این است که در این جام جهانی مردان و زنان مسئول بتوانند برای یک بار هم که شده بی سر و صدا در قطر به کار خود ادامه دهند.
